ACUTE MYELOID LEUKEMIA (AML)
มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันแบบไมอีลอยด์
❓ ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น AML หรือไม่?
นี่คือสิ่งที่คุณควรรู้!
- AML พบได้บ่อยในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปี
- เป็นหนึ่งในมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่พบบ่อยที่สุด (คิดเป็น 25%)
- ยิ่งผู้ป่วยมีอายุมาก ความเสี่ยงโดยรวมก็ยิ่งเพิ่มขึ้น
📘 คำศัพท์สำคัญที่คุณอาจได้ยิน
DE NOVO
- หมายถึงผู้ป่วยที่ ไม่เคยมีประวัติ โรค MDS (Myelodysplastic Syndrome), Myeloproliferative Disorder หรือ ไม่เคยได้รับการรักษา ที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งเม็ดเลือดขาวมาก่อน
SECONDARY
- หมายถึงมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่ พัฒนามาจากโรคอื่น เช่น MDS, Aplastic Anaemia หรือจากการรักษาโรคอื่นๆ
📊 RISK / PROGNOSTIC FACTORS
ความเสี่ยงและการพยากรณ์โรค
-
AML ไม่มีการจัด “ระยะ” แบบมะเร็งอื่นๆ
-
การจัดประเภทย่อยจะพิจารณาจาก:
- จำนวนและลักษณะของเซลล์เม็ดเลือดขาวผิดปกติ
- พันธุกรรม (เช่น โครโมโซมผิดปกติ)
- ชนิดของเซลล์ที่กลายเป็นมะเร็ง
-
สิ่งนี้ ไม่ได้หมายความถึงโอกาสการรอดชีวิต แต่จะช่วยในการตัดสินใจแนวทางการรักษา
🧬 CYTOGENETICS (เซลล์พันธุกรรม)
- การวิเคราะห์พันธุกรรมมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการวางแผนการรักษา
- คำศัพท์ทางเทคนิคอาจซับซ้อน อย่าลังเลที่จะถามแพทย์เพื่อให้เข้าใจชัดเจน
💊 TREATMENT (การรักษา)
AML มักต้องใช้ เคมีบำบัดแบบเข้มข้น ซึ่งอาจต้องรักษาในโรงพยาบาล
บางกรณีอาจมีทางเลือกอื่นที่ เบากว่าเคมีบำบัดมาตรฐาน หากเหมาะสม แพทย์จะอธิบายให้คุณทราบ
1. INDUCTION THERAPY
การรักษาชักนำให้โรคสงบ
- เป้าหมาย: กำจัดเซลล์ลูคีเมียให้ได้มากที่สุด
- ระดับความเข้มข้นขึ้นอยู่กับ อายุและสุขภาพของผู้ป่วย
1.1 สำหรับผู้ป่วยอายุน้อย (< 60 ปี):
-
ใช้วิธี “7+3”
- Cytarabine (7 วัน)
- Anthracycline (3 วัน)
1.2 สำหรับผู้สูงอายุหรือไม่เหมาะสมกับการรักษาแบบเข้มข้น:
- ใช้ Hypomethylating agents หรือ ARA-C ขนาดต่ำ เพื่อควบคุมโรค
1.3 อื่นๆ:
- ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับตัวเลือกยาร่วม
1.4 หลังรอบแรกของเคมีบำบัด:
- หากไม่เข้าสู่ภาวะโรคสงบ อาจต้องทำซ้ำหรือพิจารณาการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด
2. CONSOLIDATION THERAPY
การรักษาแบบเข้มข้นต่อเนื่อง
- กำจัดเซลล์มะเร็งที่เหลืออยู่
- อาจต้องทำ 1 รอบหรือมากกว่านั้น
3. STEM CELL TRANSPLANT
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด
- ใช้เคมีบำบัดขนาดสูง แล้วปลูกถ่ายเซลล์จาก ตัวผู้ป่วยเองหรือผู้บริจาค
- ทางเลือกนี้พิจารณาจากความเสี่ยงของการกลับมาเป็นซ้ำ
- ควรทำที่ศูนย์ที่มีประสบการณ์
📅 FOLLOW-UPS (การติดตามผล)
- หลังจบการรักษาแล้ว จำเป็นต้องตรวจสุขภาพเป็นระยะ
- ความถี่จะค่อยๆ ลดลงเมื่อเวลาผ่านไป
- ควรแจ้งแพทย์หากมี อาการแปลกๆ หรือกังวลใจ
⚠️ ผลข้างเคียงจากการรักษา
❗ การสูญเสียภาวะเจริญพันธุ์
- อาจเกิดขึ้นได้จากยาเคมีบำบัด
- ควรสอบถามแพทย์เกี่ยวกับการแช่แข็งไข่/อสุจิก่อนเริ่มรักษา
😩 เหนื่อยล้า
- พบบ่อยทั้งระหว่างและหลังการรักษา
- ควรเคลื่อนไหวเบาๆ เช่น การเดินหรือยืดกล้ามเนื้อ
❤️ ความเสียหายต่อหัวใจ
- เกิดได้จากยาบางชนิด (พบได้น้อย)
- แพทย์จะตรวจติดตามการทำงานของหัวใจ
📝 เคล็ดลับสำหรับการใช้ชีวิตร่วมกับ AML
1. เรื่องอาหาร
- หลีกเลี่ยงการทำอาหารเองเมื่อรู้สึกไม่ดี
- ลองทานอาหารแห้ง เช่น ขนมปังปิ้ง หรือบิสกิต
- น้ำอัดลมอาจช่วยลดอาการคลื่นไส้
- ขอคำแนะนำและยาจากแพทย์เพื่อบรรเทาอาการ
2. เหนื่อยล้า
- พยายามลุกจากเตียงและนั่งเก้าอี้เมื่อทำได้
- ยืดกล้ามเนื้อและเดินเบาๆ เพื่อกระตุ้นร่างกาย
🤝 คุณไม่ได้ต่อสู้อยู่คนเดียว
- ค้นหา องค์กรผู้ป่วย เพื่อรับการสนับสนุนเพิ่มเติม
- องค์กรเหล่านี้สามารถช่วยในแบบที่ทีมแพทย์อาจไม่สามารถให้ได้
- อย่าเผชิญ AML เพียงลำพัง